კოკერ სპანიელი

ძაღლის ეს საყვარელი და ყურებპარტყუნა ჯიში დარწმუნებული ვარ, ყველა ადამიანმა იცის. საქართველოში იგი დიდი პოპულარობით სარგებლობს და ბევრს ოჯახის ნებიერადაც ჰყავს. ადრე რატომღაც სულ მინდოდა, მყოლოდა ეს ძაღლი, რომელიც აუცილებლად უნდა ყოფილიყო ჩალისფერი, სანამ ძაღლის სხვა ჯიშებს უფრო გულდასმით არ გავეცანი და საერთოდ განსხვავებული ჯიშის ყოლა არ გადავწყვიტე სამომავლოდ. მაშ ასე, წარმოგიდგენთ კოკერ სპანიელს:

ინგლისური კოკერ სპანიელი

ამერიკული კოკერ სპანიელი

ძაღლის ჯიში:                                         კოკერ სპანიელი

სხვა სახელი:                                           ამერიკული კოკერ სპანიელი                                                                                                                                                             ინგლისური კოკერ სპანიელი

მეტსახელი:                                  კოკერი

წარმომავლობა:                           ინგლისი; აშშ

ფერი:                                                          ამერიკული კოკერ სპანიელი: თეთრი, შავი, ყავისფერი,                                                                                            ჩალისფერი, ნაცრისფერი, წითური

                                                       ინგლისური კოკერ სპანიელი: ჩალისფერი, წითური,                                                                                                   შავ-ყავისფერი, შავ-თეთრი, ღვიძლისფერ-თეთრი,                                                                                                             ნარინჯისფერ-თეთრი, სამფეროვანი (ფერფლისფერი, თეთრი                                                                                       და შავი)

ბეწვის ტიპი:                                ამერიკული კოკერ სპანიელი: საშუალო სიგრძის, სქელი

                                                      ინგლისური კოკერ სპანიელი: გრძელი, მბზინვარე,                                                                                                     აბრეშუმისებრი

სიმაღლე:                                                 ამერიკული კოკერ სპანიელი: ხვადი – 37-39 სმ; ძუ – 34-37 სმ

                                                      ინგლისური კოკერ სპანიელი: ხვადი – 39-41 სმ; ძუ – 38-39 სმ

წონა:                                            ამერიკული კოკერ სპანიელი: 11 – 14 კგ

                                                      ინგლისური კოკერ სპანიელი: 13 – 15 კგ

სიცოცხლის ხანგრძლივობა:     12 – 15 წელი

ზოგადი ინფორმაცია კოკერ სპანიელზე:

კოკერ სპანიელი წარმოადგენს ძაღლს, რომელიც მიეკუთვნება სპანიელის ტიპის ძაღლის ორ ჯიშს: ამერიკულ კოკერ სპანიელსა და ინგლისურ კოკერ სპანიელს. თითოეულ მათგანს უბრალოდ კოკერ სპანიელს უწოდებენ თავიანთ სამშობლოში.

კოკერ სპანიელი თავდაპირველად დიდ ბრიტანეთში გამოიყვანეს, როგორც მონადირე ძაღლი. სიტყვა ”კოკერი” (ინგ: Cocker) მომდინარეობს ამ ძაღლის გამოყენებისაგან ტყის ქათამზე (ინგ: Euroasian Woodcock) სანადიროდ. როდესაც ძაღლის ეს ჯიში ამერიკის შეერთებულ შტატებში ჩაიყვანეს, მოხდა მისი ცალკე სტანდარტად ჩამოყალიბება, რამაც შესაძლებელი გახადა ამ ახლად ჩამოყალიბებული ჯიშის დახელოვნება ამერიკულ ტყის ქათამზე ნადირობაში. შემდგომი გარეგნული ცვლილებების განხორციელება კოკერზე ამერიკაში მოხდა მე-20 საუკუნის დასაწყისში.

სპანიელები პირველად ნახსენებია მე-14 საუკუნეში ფუას გრაფისა და ბეარნის ვისკონტის – გასტონ III-ის მიერ თავის ნაშრომში ”Livre de Chasse”. ”კოკინგი” ან ”კოკერ სპანიელი” წარმოადგენდა მინდვრის (ფილდ) ან ლენდ (ხმელეთის) სპანიელის ტიპის ძაღლს მე-19 საუკუნეში. 1901 წლამდე, კოკერ სპანიელები მინდვრის (ფილდ) და სპრინგერ სპანიელებისაგან მხოლოდ წონით განსხვავდებოდნენ. კოკერ სპანიელის ორივე თანამედროვე ჯიშის წინაპრად მიიჩნევა ორი ძაღლი. ინგლისური კოკერ სპანიელი წარმოიშვა ძაღლისაგან, სახელად ”ობო”, რომელიც სასექს სპანიელისა და მინდვრის (ფილდ) სპანიელის შეჯვარების შედეგად გაჩნდა, ხოლო მისი ამერიკელი თანამოძმე კი – ობოს შვილისაგან, სახელად ”ობო II”, რომელიც ამერიკაში დაიბადა. აშშ-ში ინგლისური კოკერის, როგორც განცალკავებული ჯიშის აღიარება მოხდა 1946 წელს, ხოლო დიდ ბრიტანეთში ამერიკული კოკერის ცალკე ჯიშად ცნობა კი მოხდა 1970 წელს. ამასთანავე, არსებობს ინგლისური კოკერ სპანიელის ჯიშის მეორე ხაზიც, რომელიც გამოყვანილია არა სტანდარტის, არამედ სამუშაო მიზნებისათვის. ჯიშის ორივე ხაზს გააჩნია ბეწვის ერთნაირი შეფერილობა და ჯანმრთელობის პრობლემები მცირედი გამონაკლისებით.

წარმოშობის ისტორია:

მიუხედავად იმისა, რომ მათი წარმომავლობა უცნობია, ”სპაინელები” (ინგ:”spaynels”) ნახსენებია მე-14 საუკუნის ნაწერებში. ზოგადად მიჩნეულია, რომ ძაღლის ეს ჯიში წარმოიშვა ესპანეთში და იორკის მეორე ჰერცოგი ედვარდი თავის მე-15 საუკუნის ნაშრომში ნადირობაზე “The Master of Game” ახდენს სპანიელების შემდეგნაირად წარდგენას :

 “Another kind of hound there is that be called hounds for the hawk and spaniels, for their kind cometh from Spain, notwithstanding that there are many in other countries.”

“The Master of Game” უმეტესად წარმოადგენდა ფუას გრაფისა და ბეარნის ვისკონტის – გასტონ III-ის მიერ ადრეულ მე-14 საუკუნეში შექმნილი ძველ ფრანგული ნაშრომის  ”Livre de Chasse”- ს ინგლისურ თარგმანს.

1801 წელს, სიდენჰემ ედვარდსი Cynographia Britannica- ში წერდა, რომ ლენდ (ხმელეთის) სპანიელი იყოფა ორ ტიპად: ქორზე მონადირე, სპრინგერ და კოკერ სპანიელად. მე-19 საუკუნის განმავლობაში, ”კოკერ სპანიელი” პატარა მინდვრის (ფილდ) სპანიელის ტიპს მიეკუთვნებოდა. იმ დროისათვის, ეს ტერმინი ვრცელდებოდა სპანიელის ტიპის სხვა მონადირე ჯიშებზეც, მათ შორის ნორფოლკ სპანიელზე, სასექსის სპანიელსა და ქლამბერ სპანიელზე. მაშინ, როცა არ იყო სასექსისა და ქლამბერ კოკერები, არსებობდა ძაღლის ისეთი ჯიშები, როგორებიც იყო უელსური და დევონშირის კოკერები. ეს უკანასკნელნი კოკერებად ითვლებოდნენ 1903 წლამდე, როდესაც მათი აღიარება მოხდა უელსურ სპრინგერ სპანიელად კენელ კლუბის მიერ. 

1870-იან წლებამდე,  კოკერ სპანიელად ძაღლის კლასიფიკაციისათვის ერთადერთ მოთხოვნას წარმოადგენდა ის, რომ იგი უნდა ყოფილიყო 11 კგ-ზე ნაკლები, თუმცა მომშენებლებმა მოახდინეს კოკერ სპანიელის განცალკავება კინგ ჩარლზ სპანიელისაგან, რომელიც დღემდე რჩება უფრო მცირე ზომის ჯიშის სპანიელად. კოკერ სპანიელისათვის მაქსიმალური წონის შეზღუდვა ძალაში იყო 1901 წლამდე, როცა უფრო დიდი ზომის ძაღლების კლასიფიცირება მოხდა სპრინგერ სპანიელებად. 1892 წელს, კენელ კლუბის მიერ მოხდა ინგლისური კოკერ სპანიელისა და ინგლისური სპრინგერ სპანიელის განცალკევებულ ჯიშებად ცნობა.

თანამედროვე ჯიშები:

არსებობს კოკერ სპანიელის ორი თანამედროვე ჯიში: ინგლისური კოკერ სპანიელი და ამერიკული კოკერ სპანიელი. მათი გამოყვანა მოხდა სამონადირეო ძაღლებად. თავიანთი ყნოსვის წყალობით მათ უნდა ევლოთ პატრონის ფეხდაფეხ და ჰაერში აეფრინათ ფრინველები, ხოლო შემდეგ კი თვალებისა და ცხვირის გამოყენებით დაედგინათ ჩამოვარდნილი ფრინველის ადგილსამყოფელი და თავიანთი რბილი პირით მიეტანათ ნანადირევი პატრონისათვის. ძირითადი განსხვავება ინგლისურ და ამერიკულ კოკერ სპანიელებს შორის არის ის, რომ ამერიკული კოკერი უფრო მომცრო ტანისაა პატარა ზურგით, გუმბათისებრი თავითა და პატარა დრუნჩით, ხოლო ინგლისური კოკერი კი უფრო მაღალია ვიწრო თავითა და მკერდით.

ქცევა და ხასიათი:

კოკერ სპანიელი ჭკვიანი, გულისხმიერი, ხალისიანი, ძალზე მეგობრული და მოსიყვარულე ძაღლია. იგი მოითხოვს ყურადღებას და იმაზე მეტად არაფერი მოსწონს, ვიდრე პატრონის ოჯახთან, თავის ლეკვებთან და საერთოდ, ადამიანებთან ერთად ყოფნა. მას ძალიან უყვარს ბავშვები და მათთან თამაში – გადაგდებული ბურთის მოტანა ან თუნდაც უბრალოდ ეზოში ხეტიალი. ძაღლის ეს ჯიში ნებისმიერი ასაკის ადამიანისთვისაა შესაფერისი.

მოვლა:

კოკერ სპანიელი საკმაოდ აქტიური და ენერგიული ჯიშია, ამიტომ საჭიროა მისი ყოველდღიური ვარჯიში. თავისი მცირე ზომის წყალობით, იგი კარგად ეგუება ქალაქისა და ბინაში ცხოვრების პირობებს, თუმცა სჭირდება სივრცე, სადაც ირბენს და ითამაშებს. სასურველია კოკერს ჰქონდეს პატარა ეზო, სადაც მიეცემა თამაშის საშუალება. მას ძალიან უყვარს სირბილი და გარემოს შესწავლა.

კოკერ სპანიელის ზოგიერთ პატრონს ურჩევნია მის სპანიელს გრძელი ბეწვი ჰქონდეს, ამიტომ ყოველდღე ვარცხნის და ხშირად ჰბანს, ზოგი კი საშუალო ზომამდე უტოვებს. ძაღლს რეგულარული მოვლა სჭირდება, როგორი სიგრძის ბეწვიც უნდა ჰქონდეს. ჯაგრისით ვარცხნისას ფრთხილად იყავით, რომ აბრეშუმივით ბეწვი არ დაუზიანოთ. გასეირნებისას კი მოარიდეთ ბუჩქნარს, რომ ბეწვი არ დაუზიანდეს და მოაშორეთ მიკრული ბალახი, გამხმარი ფოთლები და სხვა.

რეგულარულად უნდა მოხდეს ასევე კოკერ სპანიელისათვის თვალების წირპლებისაგან გასუფთავება და ასევე ყურების გაწმენდაც, რადგან თავიანთი დიდი, დაკიდებული ყურების გამო, არ ხდება მათი სათანადოდ განიავება და შესაძლოა ისინი პარაზიტების, კერძოდ კი ყურის ტკიპების ბუდედ იქცეს. 

ჯანმრთელობა:

კოკერ სპანიელისათვის დამახასიათებელია შემდეგი დაავადებები:

სიმსივნე – კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ როგორც ინგლისური, ასევე ამერიკული კოკერ სპანიელის გარდაცვალების ყველაზე გავრცელებული მიზეზი სიმსივნეა.

მენჯ-ბარძაყის სახსრის დისპლაზია – ძვლის მდგომარეობა, როდესაც ბარძაყის თავი არაა სათანადოდ ჩასმული თეძოს ბუდეში (ძვლის ამოვარდნილობა). იწვევს ოსტეოართრიტსა და ტკივილს.

ყურის ინფექციები

გარეთა ოტიტი – ყურის გარეთა სასმენი მილის ანთება. იგი შეიძლება გამოწვეულ იქნას სხვადასხვა ფაქტორების მიერ, კერძოდ კი პარაზიტების, მიკროორგანიზმების, უცხო სხეულების, სიმსივნისა და კანის დაავადებებისაგან. გარეთა ოტიტის გამოწვევა შეუძლია ასევე ყურის პარაზიტებს, ჯღიბებსა და რწყილებს, რომლებიც ყურის მილში ბუდობენ.

თვალის დაავადებები

პროგრესირებადი რეტინალური ატროფია – რეტინის პროგრესირებადი დეგენერაცია (რეტინა წარმოადგენს თვალის ნაწილს, რომელიც აღიქვამს სინათლეს და ხელს უწყობს მხედველობას).

გლაუკომა – თვალის მომატებული წნევა, რომელმაც უყურადღებობისა და სათანადო მკურნალობის ჩაუტარებლობის შემთხვევაში შესაძლოა მხედველობის საბოლოო დაკარგვა გამოიწვიოს.

კატარაქტა – თვალის ეს დაავადება კოკერ სპანიელის ორივე ჯიშს შეიძლება დაემართოს 4 წლამდე ასაკში. სიმპტომები გამოიხატება თვალის გუგის ფერის შეცვლაში. ქირურგიული ჩარევით კი შესაძლებელია კატარაქტის ამოკვეთა.

კოკერ სპანიელი საქართველოშიც იყიდება და მისი ფასი 150 – 250 ლარს შეადგენს. (მონაცემები აღებულია ვებ-გვერდიდან mymarket.ge)

გიტოვებთ Animal Planet-ის ვიდეოს Youtube-ზე კოკერ სპანიელის შესახებ.

წყარო:                   ვიკიპედია 

                               პროგრამა – Dogs of the world (გუგლ ფლეიდან)

                               პაულ მაკგრივი, ელიზაბეტ ჯინისი – ძაღლები

                               დევიდ ალდერტონი – როგორ შევარჩიოთ ძაღლი

ლაბრადორ რეტრივერი

ძაღლის ეს უსაყვარლესი ჯიში ალბათ ყველა თქვენთაგანმა იცის და უყვარს. იგი ყველაზე პოპულარული ჯიშია მსოფლიოს ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა ავსტრალია, კანადა, ახალი ზელანდია, დიდი ბრიტანეთი და ამერიკის შეერთებული შტატები (1991 წლიდან). ეს ჯიში მე ყველაზე უწყინარ ჯიშად მიმაჩნია იმიტომ, რომ შეხედვისთანავე დადებითი ემოცია მეუფლება. ეს ძაღლი თითქოს გიღიმის, როცა გიყურებს და ისეთ სითბოს გამოხატავს, რომ არ შეიძლება მის მიმართ დადებითად არ განეწყო. მას გამორჩეულად უყვარს ბავშვები და ქვემოთ აუცილებლად დავდებ ვიდეოს, თუ როგორი ურთიერთობაა ჩამოყალიბებული ავადმყოფ ბავშვსა და ძაღლის ამ ჯიშს შორის. ჩემი ბლოგის შემდეგი სტუმარია ლაბრადორ რეტრივერი, ან უბრალოდ ლაბრადორი:

ლაბრადორ რეტრივერი

ძაღლის ჯიში:                                    ლაბრადორ რეტრივერი

სხვა სახელი:                              Labradour

მეტსახელი:                                          ლაბი

წარმომავლობა:                                კანადა

ფერი:                                           შავი, შოკოლადისფერი ან ყვითელი                                                                                                                                             (ღია ყვითელი (თითქმის თეთრი) ტონიდან                                                                                                                           მელიისფერ წითურ ტონამდე)

ბეწვის ტიპი:                              გლუვი, მოკლე, ხშირი და სწორი

სიმაღლე:                                                 ხვადი –  56 – 63 სმ;  ძუ – 54 – 60 სმ

წონა:                                            ხვადი – 27 – 40 კგ;  ძუ – 27 – 35 კგ

ლეკვების რაოდენობა:                  5 – 10 ლეკვი (საშუალოდ 7 ლეკვი)

სიცოცხლის ხანგრძლივობა:     12 – 13 წელი

წარმოშობის ისტორია:

თანამედროვე ლაბრადორის წინაპარი წარმოიშვა კუნძულ ნიუფაუნდლენდზე, რომელიც დღეს უკვე ნიუფაუნდლენდისა და ლაბრადორის პროვინციის ნაწილია და  კანადის ტერიტორიას ეკუთვნის. დღევანდელი ლაბრადორის ფუძემდებელი ჯიში იყო სენტ ჯონსის წყლის ძაღლი, რომელიც თავის მხრივ, მე-16 საუკუნეში კუნძულის ადრეული მაცხოვრებლების მიერ სპეციფიური ბრიდინგის მეშვეობით წარმოიშვა. სენტ ჯონსის ძაღლის წინაპარი უცნობია, თუმცა სავარაუდოდ იგი ინგლისური, ირლანდიური და პორტუგალიური სამუშაო ჯიშების შემთხვევითი შეჯვარებით მიღებული ძაღლი იყო. ნიუფაუნდლენდი (მაშინდელი დიდი ნიუფაუნდლენდი) სავარაუდოდ წარმოადგენს სენტ ჯონსის ძაღლის მასტიფებთან შეჯვარების შედეგს, რომლებიც მე-16 საუკუნიდან პორტუგალიელ მეთევზეებს ჩამოჰყავდათ კუნძულზე. უფრო პატარა ზომის, დაბალბეწვიანი სენტ ჯონსის ძაღლი (მაშინდელი პატარა ნიუფაუნდლენდი) გამოიყენებოდა ნანადირევის მოსატანად და წყლიდან ბადის ამოსაქაჩად. ეს პატარა ძაღლები იყვნენ ლაბრადორ რეტრივერის წინაპრები. თეთრი გულმკერდი, თათები, ნიკაპი და დრუნჩი – სენტ ჯონსის ძაღლისათვის დამახასიათებელი ეს ნიშნები ასევე ჩნდება თანამედროვე ლაბრადორის შერეულ ჯიშებში და ლაბრადორებში დროგამოშვებით ვლინდება გულმკერდზე პატარა, თეთრი ლაქისა (ე.წ. მედალიონი) ან  თეთრი თმის სახით თათებსა და დრუნჩზე.

ნიუფაუნდლენდის სენტ ჯონსის ტერიტორია ძირითადად დასახლებული იყო ინგლისელებითა და ირლანდიელებით. ადგილობრივი მეთევზეები თავდაპირველად სენტ ჯონსის ძაღლს იყენებდნენ ნავებს შორის თოკების გასაჭიმად, სათევზაო ნავების გამოსაყვანად და სათევზაო ბადეების წყლიდან გამოსატანად.

სენტ ჯონსის ძაღლების ნაწილის უკან, ინგლისში – პულის ტერიტორიაზე დაბრუნება მოხდა მე-19 საუკუნის დასაწყისში, სადაც ეს ძაღლები იქცნენ სპორტულ და წყლის ფრინველებზე სანადირო ძაღლებად.

სენტ ჯონსის ძაღლის ინგლისში ჩამოყვანა სავარაუდოდ მოხდა დაახლოებით 1820 წელს, თუმცა ძაღლის ამ ჯიშის სახელი გაცილებით ადრე იღებს სათავეს ინგლისში. არსებობს ისტორია, რომლის მიხედვითაც მელმსბერის გრაფმა (the Earl of Malmesbury) დაინახა სათევზაო ნავზე მყოფი სენტ ჯონსის ძაღლი და დაუყოვნებლივ მოახდინა შეთნხმება იმ ვაჭრებთან, რომლებიც ახორციელებდნენ ამ ძაღლების ინგლისში ექსპორტს. პირველი ლაბრადორების წინაპრებმა იმდენად დიდი შთაბეჭდილება მოახდინეს მელმსბერის გრაფზე თავიანთი უნარებითა და წყლიდან და სანაპიროდან ნებისმიერი რამის გამოტანით, რომ მან მთელი თავისი ძაღლსაშენი დაუთმო ძაღლის ამ ჯიშის ჩამოყალიბებასა და განმტკიცებას. სწორედ მელმსბერის მიერ ბექლუს ჰერცოგისათვის (Duke of Buccleuch) 1880-იან წლებში ჰერცოგის მიერ ჩატარებული ბრიდინგის პროგრამისათვის გადაცემული ძაღლები, სახელად ეივონი და ნედი არიან მიჩნეული თანამედროვე ლაბრადორის წინაპრებად.

ქცევა და ხასიათი:

ლაბრადორი კეთილი, დამჯერი და ერთგული ძაღლის ჯიშია. გასაოცარი ყნოსვის წყალობით, მას შეუძლია მისდიოს სუნს მანამ, სანამ არ იპოვნის. სწორედ ამიტომ, საზღვაო და სამხედრო ძალები და ასევე პოლიცია იყენებს ლაბრადორებს კონტრაბანდისტების, ქურდების, ტერორისტებისა და სხვა დამნაშავეების გამოსავლენად. ლაბრადორი ინსტინქტურადაა მიდრეკილი სხვადასხვა საგნების დაკავებისაკენ და ამას დიდი სიფრთხილით აკეთებს (მას შეუძლია კვერცხი პირით გადაიტანოს ისე, რომ არ გატეხოს). ლაბრადორები მიდრეკილნი არიან ასევე საგნების ღეჭვისაკენ, რასაც შეიძლება გადაეჩვიონ სათანადო წვრთნის შემთხვევაში.

ლაბრადორს გააჩნია ძალიან გაწონასწორებული ჯიშის რეპუტაცია და ოჯახის შესანიშნავ კომპანიონს წარმოადგენს. იგი კარგად ეპყრობა ყველა ასაკის ბავშვებსა და სხვა ცხოველებს. მისი მხიარული და უშიშარი ბუნება ზოგჯერ საჭიროებს სათანადო წვრთნასა და მტკიცე ხელს, რათა არ მოხდეს ძაღლის ასე რომ ვთქვათ, ხელიდან წასვლა. ზრდასრული, უკონტროლო ლაბრადორი საკმაოდ პრობლემატური შეიძლება იყოს. ძუები შესაძლოა ოდნავ უფრო ჭკვიანები იყვნენ, ვიდრე ხვადი ლაბრადორები. ძაღლის ამ ჯიშის მომწიფება დაახლოებით სამი წლის ასაკში ხდება. მანამდე კი მათ გააჩნიათ ე.წ. ლეკვობის მსგავსი ენერგია, რასააც ხშირად ჰიპერაქტიურობასთან აიგივებენ. ლაბრადორის საბლით წვრთნა ადრეული ასაკიდანვე უნდა მოხდეს, რათა შემდგომ თავიდან იქნას აცილებული უკვე მოზრდილი ძაღლის საბლით გაწევა (გაქაჩვა). ლაბრადორებს ძალიან უყვართ  ბურთით დაუსრულებლად თამაში და ასევე სხვადასხვა სახის აქტივობები, როგორიცაა მაგალითად დაბრკოლებების გადალახვა და პლასტმასის მფრინავი თეფშის გადაგდება და მოტანა. 

მიუხედავად იმისა, რომ ლაბრადორს ზოგჯერ ახასიათებს ყეფა ხმაურზე, განსაკუთრებით კი ისეთ ხმაურზე, რასაც ვერ ხედავს (”განგაშის ყეფა”), ზოგადად იგი არ არის ხმაურიანი ან ტერიტორიული. ლაბრადორები ძალიან კონტაქტურები და მიმნდობნი არიან უცხოების მიმართ, ამიტომ კარგ მცველ ძაღლებს არ წარმოადგენენ.

ლაბრადორი ყველასათვის ცნობილი რეპუტაციით სარგებლობს  მადის მხრივ და ზოგიერთი მათგანი შეიძლება განურჩევლად ყველა ტიპის, მათ შორის ადვილად მოსანელებელ და ასევე არასაკვებ ნივთებსაც კი ჭამდეს. სწორედ ამიტომ, ძაღლის პატრონს ძალიან დიდი ყურადღების გამოჩენა მართებს, რათა სათანადოდ აკონტროლოს ძაღლის მიერ საკვების მიღება სიმსუქნისა და მასთან დაკავშირებული ჯანმრთელობის პრობლემების თავიდან ასაცილებლად.

ლაბრადორის მტკიცე ხასიათი და სწრაფად ათვისების უნარი ამ ძაღლს იდეალურ ჯიშად აქცევს სამძებრო და სამაშველო, საპოლიციო და თერაპიული სამუშაოების შესასრულებლად. იგი ძალიან ჭკვიანი ჯიშია. სტენლი კორენის წიგნში ”ძაღლების ინტელექტი”, ლაბრადორს მე-7 ადგილი უჭირავს.

ლაბრადორი, როგორც სამუშაო ძაღლი:

ლაბრადორი ჭკვიანი ჯიშია კარგი სამუშაო ეთიკითა და ზოგადად გაწონასწორებული ხასიათით. ლაბრადორის ჩვეული სამუშაო როლი მოიცავს: ნადირობას, სამძებრო და აღმომჩენ სამუშაოებს (თავისი კარგი ყნოსვის წყალობით), უნარშეზღუდული ადამიანების დახმარებასა და თერაპიულ სამუშაოებს. კანადაში მეგზური ძაღლების 60-70 % ლაბრადორია. სათანადო წვრთნის შედეგად, ზოგიერთი ლაბრადორი პატრონს ეხმარება ბანკომატიდან ფულისა და საკრედიტო ბარათის გამოტანაში. შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ადამიანებს მეგზურობას ასევე უწევენ ოქროსფერი რეტრივერები და გერმანული ნაგაზები (ავჩარკები).

ლაბრადორები ძლიერი და დაუღალავი მოცურავეები არიან და შეუძლიათ ცივ წყალში გაძლება ხანგრძლივი დროის განმავლობაში. მათი უნარი, მონადირეებთან ერთად ჩუმად იმუშაონ მინდორში ისე, რომ დააკვირდნენ თუ სად ვარდება დაჭრილი თუ მოკლული ფრინველი და შემდეგ თავიანთი უბადლო ყნოსვის წყალობით გამოიტანონ ნანადირევი, ამ ძაღლებს წყლის ფრინველებზე მონადირე რეტრივერების მეფედ აქცევს.

ძაღლის ეს ჯიში ასევე გამოიყენება სამაშველო სამუშაოებისათვის (წყლიდან ადამიანის გამოსაყვანად და სიცოცხლის გადასარჩენად). ლაბრადორის ეს სამუშაო როლი დღესაც გრძელდება ძაღლის სხვა ჯიშებთან, კერძოდ კი ლეონბერგერთან, ნიუფაუნდლენდთან და ოქროსფერ რეტრივერთან ერთად.

მოვლა:

ლაბრადორის სწორი და მოკლე ბეწვი ადვილი მოსავლელია. მას სჭირდება რეგულარულად დავარცხნა და გამოხშირვა მაგარი ჯაგრისით, მაგრამ თივთიკი არ დაუზიანოთ. ბეწვი ძლიერი ცვენა მას არ ახასიათებს, თუმცა როგორც ძაღლის უმეტეს ჯიშებს, მასაც წელიწადში ორჯერ, განგურის დროს უხვად ცვივა ბეწვი. აბანავეთ ან გაწმინდეთ მშრალი შამპუნით მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში.

ძაღლის ეს ჯიში აქტიური და ცოცხალი ჯიშია, ამიტომ სჭირდება საკმაო ვარჯიში უმჯობესია დიდ ეზოში, სადაც ბევრს ირბენს. მისთვის საუკეთესოა სოფლის გარემო. სჭირდება დღეში ერთხელ ან ორჯერ გასეირნება. თვალყური ადევნეთ, როდესაც წყლის სიახლოვეს იქნება, რადგან ცურვა ძალიან უყვარს.

მოერიდეთ ლაბრადორისათვის ზედმეტი საჭმლის მიცემას, რადგან სიმსუქნისაკენ არის მიდრეკილი და ზარმაცდება.

ჯანმრთელობა:

ლაბრადორებს აქვთ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული შემდეგი პრობლემები:

მენჯ-ბარძაყისა და იდაყვის სახსრის დისპლაზია – განსაკუთრებით დიდ ძაღლებში, თუმცა არა იმდენად ხშირად, როგორც ეს ძაღლის სხვა ჯიშებს ემართებათ.

ლაბრადორებს ასევე შეიძლება ჰქონდეთ მუხლთან დაკავშირებული პრობლემები, როგორიცაა მაგალითად კვირისტავის ამოვარდნილობა.

ძაღლის ამ ჯიშისათვის დამახასიათებელია ასევე თვალის დაავადებები, კერძოდ: პროგრესირებადი რეტინალური ატროფია, კატარაქტა, რქოვანის დისტროფია და რეტინალური დისპლაზია. 

მემკვიდრეობითი მიოპათია – იშვიათი მემკვიდრული დაავადება; ნელა პროგრესირებადი კუნთების ატროფია ნერვული სისტემის დაზიანების გარეშე.

სიმსუქნე – სათანადო ვარჯიშისა და კვების კონტროლის გარეშე, ამ დაავადებამ შეიძლება გამოიწვიოს მენჯ-ბარძაყის სახსრის დისპლაზია და სახსრების პრობლემები, ასევე მეორადი დაავადებები, როგორიცაა დიაბეტი და ოსტეოართრიტი.

ლაბრადორის ხსენებაზე მაშინვე მახსენდება მოურჯულებელი, მოუსვენარი და ცელქი მარლი ფილმიდან ”მარლი და მე”, რომელიც ამერიკელი ჟურნალისტისა და მწერლის – ჯონ გროგენის ამავე სახელწოდების წიგნის მიხედვით გადაიღეს 2008 წელს. აქვე გიტოვებთ ამ ფილმის ლინკს:

Marley and Me

ლაბრადორი საქართველოშიც იყიდება და მისი ფასი საშუალოდ 250-დან 600 ლარამდე მერყეობს. (მონაცემები აღებულია ვებ-გვერდიდან mymarket.ge)

გიტოვებთ Animal Planet-ის ვიდეოს Youtube-ზე ლაბრადორის შესახებ და ასევე ლაბრადორისა და დაუნის სინდრომით დაავადებული ბავშვის თამაშს.

წყარო:                   ვიკიპედია 

                               პაულ მაკგრივი, ელიზაბეტ ჯინისი – ძაღლები

                               დევიდ ალდერტონი – როგორ შევარჩიოთ ძაღლი